Ik schrijf je een brief
‘Zoals beloofd, schrijf ik je een brief. Enerzijds is het deels een weergave van het gesprek en deels zijn het mijn reflecties achteraf. Doel is dat het mij helpt nog eens helder en scherp naar ons gesprek terug te kijken en hopelijk helpt het jou om het gesprek te ‘pakken & vatten’. Schrijf me gerust terug.’
Zo begon mijn eerste brief aan een coachee. Een experiment. Wel een die, achteraf gezien naar onze mening, geslaagd was.
Waarom een brief?
We schrijven wat af. Mails vooral, notities voor in dossiers, aantekeningen voor jezelf, verslagen. Veel tekst, formeel en vaak eenzijdig. Of we gaan voor extreem korte tekstberichten. Informeel meestal, meerzijdig, weinig reflectief. Hoe mooi is dan een brief.
Waarom een brief vraag je je misschien af. Ik kwam op het idee vanwege een artikel over het gebruik van brieven in therapeutische sessies. Daar werd het als instrument ingezet, in alle openheid richting cliënt en dus buiten het dossier, met als doel houvast en inspiratie te bieden.
Vroeger
Ik dacht terug aan mijn brieven die ik vroeger schreef aan mijn nicht. Het ging over de gebeurtenissen van die week, doorspekt met humor, mijn gedachten ter plekke, vragen die ik nog niet had durven stellen, idiote ideeën. Iedere brief terug was een cadeau, mooi en grappig tegelijk.
Nu
De brieven die ik schreef aan de coachee, eerst nog digitaal, maar later op papier, bevatte elementen uit het gesprek, soms opnieuw gehusseld, aangevuld met ideeën, vragen en bespiegelingen. Ik betrapte me erop dat ik soms achteraf de onderwerpen in een ander licht zag, ik ontdekte patronen in mijn aantekeningen die ik op het moment van het gesprek nog niet zag of hoorde en dat riep tijdens het schrijven vragen bij me op, die ik vervolgens opschreef. Ik ontdekte weer hoe ik vroeger schreef, intuïtief zaken laten opborrelen, relevant voor de coachee en deze direct toevertrouwen aan het papier. Het creëert een andere vorm van intimiteit, waardevol en warm.
Help een brief
Het werd zowaar ook hilarisch. Het bedrijf in kwestie kreeg sinds lange tijd een geschreven brief. De management-assistente was gewend alles te scannen. Maar hier rees toch twijfel. Uiteindelijk is de brief opnieuw in een envelop geduwd en naar het prive-adres gestuurd. Wij moesten erom lachen. De coachee zei het volgende over de ontvangen en verstuurde brieven: ‘Schrijven gaat veel langzamer. Dat was natuurlijk deels frustrerend…….., maar voor dit soort onderwerpen is het eigenlijk wel goed als je even wat rust neemt om over dingen na te denken…… Ditzelfde gebeurde ook bij het lezen van de brieven, dat kost meer tijd maar dringt beter tot je door. Ik zou bijna weer postpapier gaan kopen!’
Als hersenen groeien, dan groeit talent-deel 2
‘Schat, lever je horloge en telefoon maar in! Goed voor je hersenen.’
Hij verslikt zich bijna. ‘Woh, hoezo?’
‘Ik lees een boek over talent. 52 tips!’
‘Vrouwen’, mompelt hij. ‘Altijd veeleisend.’
Talent kun je betrekkelijk eenvoudig laten groeien. Heel simpel, door je hersenen te laten groeien. Vandaag, deel 2, de 3 beste tips om maximale progressie te boeken met jouw talent. De vorige keer heb ik 3 tips gegeven om gemotiveerd te raken je talent te ontwikkelen.
Vind de plek waar je het hardste leert.
‘Lukt het een beetje?’, vraagt mijn mentor belangstellend.
‘Nee, ik ben verdorie al een half uur bezig de storing op te lossen’. Ik trek mijn hoofd uit de machine. ‘Dit heb ik nog niet eerder gezien.’
‘Mooi’, zegt hij. ‘Ik kom over een uurtje nog eens langs’.
Er is een plek, aan de rand van je vermogen waar je hard leert. Die plek voldoet aan criteria als: je raakt gefrustreerd, je bent zeer alert en je vindt het echt moeilijk. Hier gebeurt het. Het magische woord is ‘bijna’. Vraag je eens af: als je super je best doet, wat zou dan bijna lukken? Markeer het punt van je huidige vermogen en richt je vervolgens op dat punt daaraan voorbij.
Vergeet de tijd.
‘Alle telefoons inleveren’, zegt de leerkracht beeldende vorming terwijl ze de klok van de muur haalt. ‘Teken 10 verschillende abstracte kubistische objecten. Neem zoveel tijd als nodig is.’
Doe je horloge af of leg je telefoon weg. Wil je met jouw talent progressie boeken, vergeet dan de tijd en focus op pogingen en herhalingen, want die tellen pas echt. Dus, in plaats van 20 minuten piano te spelen, herhaal je nieuwe stuk 3x, zeer gefocust.
Besteed aandacht aan fouten
‘Keren!’, schreeuwt de instructeur. ‘Karel is overboord’.
Iedereen stopt met peddelen.
‘OK, haal het moment terug waarop Karel overboord sloeg en analyseer wat er fout ging. Sofie, ik wil het antwoord over 1 minuut van jou horen’.
Besteed aandacht aan fouten onmiddellijk nadat je ze gemaakt hebt. Herstel ze en help je hersenen de juiste afslagen te nemen in de neurale paden. Fouten geven informatie over welke neurale paden wel juist zijn.
Tot zover. Doe er wel of niet je voordeel mee. De volgende blog, deel 3, bevat de 3 beste tips die jouw helpen om op de lange termijn progressie te blijven boeken.
Deze tips heb ik niet zelf verzonnen, maar zijn door mij geselecteerd uit het boek “The Little Book of Talent – 52 tips for improving skills” van Daniel Coyle.
Een mooie vraag behoeft geen antwoord
Afgelopen weken ben ik in de ban van de mooie vraag. In een coachgesprek, tijdens intervisie, training en werkplaatsen ervaar ik het belang van vragen stellen. De aanleiding was een bijeenkomst met een dame die de circulaire vraag inbracht. Daarnaast lag het boek van Liz Wiseman op mijn nachtkastje. Ik realiseerde me weer hoeveel effect een mooie vraag kan hebben. Of je die nu stelt aan je medewerker, collega, partner of buurman.
Wat is dat toch, een mooie vraag? Misschien is er wetenschappelijk veel over te zeggen. Maar even met mijn ervaring en gezond verstand voldoet een mooie vraag aan de volgende criteria:
- Zij is zonder oordeel
- Zij gaat uit van niet weten en vraagt een onderzoekende houding
- Het vereist gepeins
- Zij sluit aan op wat eerder is gezegd
- En is gericht op de ander en gaat niet over jouw nieuwsgierigheid
Tijdens een intervisie van een groep leidinggevenden werd een casus ingebracht waarin de leidinggevende vol in de wind stond en van zichzelf vond geen andere keus te hebben dan hierin te handelen. Menigeen zou bij een dergelijke casus doen alsof zijn neus bloedt maar deze dame pakte de handschoen op. De groep stelde vele vragen. De vraag die haar uit het lood bracht en haar sterkte in haar handelen was: Waar sta je voor?
Voor me zit een coachee die flinke stappen heeft gezet in zijn vraagstukken. Met enige verbazing vertelt hij hoe het hem vergaat. Hij lijkt zelf nog niet helemaal te begrijpen wat deze ommezwaai teweeg heeft gebracht. Ik vraag hem: Hoe is je dit gelukt? Ik geloof namelijk dat wanneer je begrijpt hoe iets je gelukt is, het eenvoudiger wordt dit gedrag te herhalen in andere situaties. ‘Ik wist gewoon dat het roer om moest, voor thuis en mijn gezondheid’.
Laatst legde ik een casus voor aan een collega. Ik twijfelde of ik nog steeds toegevoegde waarde bood bij een klant. Ik vroeg me af of ik dit met de klant moest bespreken. Mijn collega stelde de vraag: Wat houdt je tegen? Een mooie spiegelvraag die me deed realiseren dat ik dit gesprek gewoon moest voeren. Het pakte verrassend uit.
Wil je meer mooie vragen? Onder instrumenten vind je het resultaat van een pop-up chat waarin collega’s, vakgenoten en vrienden hun mooiste vragen met mij deelden.
Werken is eng, leren nog enger
Rode vlekken, klotsende oksels, gestotter, met de mond vol tanden, knoop in je maag. Ik zie het, in mijn werk, bij anderen. En heb er zelf ook soms last van.
Echt, ik ben een optimist pur sang. Maar deze keer vertel ik je over de andere kant van leren en werken. Het is soms gewoonweg niet grappig. Het is knap eng.
Laat ik bij mezelf beginnen. Want dat is ook altijd enger. De eerste zet namelijk de toon. Als procesbegeleider geef ik anderen als eerste het woord. Lekker makkelijk. Maar vorige week in een leersetting met gelijkgestemden, nam ik als eerste het woord. Naar aanleiding van een vraag of iemand nog behoefte had aan een terugblik op een spannende klantontmoeting. Ja, ik wel dus. Tegelijkertijd schoot door mijn hoofd dat ik dan ook met de billen bloot moest over mijn last daarvan. Stel je voor dat ik de enige ben met die last.
Nog zo’n moment, een tijdje terug. Ik zat op motorrijles. Ik voelde me onbekwaam en onzeker. Een wiebelig gas, lichaam en motor niet 1 maar 2. Ik weet nog dat ik dacht dat ik ditzelfde gevoel veroorzaak bij anderen in mijn werk. Wanneer ik ze vraag zich uit te spreken voor de groep of een rollenspel te doen. Ik zat inwendig te foeteren op de instructeur. Ook ik doe aan externe attributie onder spanning.
Afgelopen week keek ik naar de rode kleur van een ander. Voor het eerst voor de camera in verband met een webinar. Onwennig keek hij in het niets. Ondertussen denkend aan het volgende onderwerp, de tijd, de volgende sheet en zijn gesprekspartner.
Werken en leren: het zijn momenten van hard werken. Mentaal en emotioneel. Je hersenen draaien op volle toeren, je probeert je spinsels direct handen en voeten te geven. Uit het lood, in het lood. Emoties gieren door je lijf, die je op allerlei manieren probeert te managen. Of niet. Want dat kan ook.
Je vraagt je ondertussen misschien af, waarom we onszelf het pijnlijke leer- en werkproces toch aandoen. Helemaal onderaan de streep, geloof ik, word je van leren en werken een gelukkiger en mooier mens. Het kost wat zweet en tranen. Het levert zelfwaardering op. En hopelijk de waardering van anderen. Je voelt jezelf groeien. En af en toe uit het lood, houdt je gek genoeg, met beide benen op de grond. Het maakt je een menselijker mens.
Rode vlekken? Prijs jezelf gelukkig, je doet iets spannends. Klotsende oksels? Mooi, dat werd tijd. Gestotter? Lekker menselijk. Mond vol tanden? Dan is je brein hard aan het werk. Knoop in je maag? Je wordt alleen maar mooier.
Even terugkomend op de situaties, weet ik ondertussen dat ik zelden de enige ben in groepen met een bepaald onbestemd gevoel. En vertel ik eerder wat ik denk of voel. Mijn rijbewijs heb ik gehaald. De onzekerheid neemt af. En tijdens het webinar ontvouwde zich een prachtig tweegesprek voor de camera. Ik wens je een eng jaar toe!