Achtergrond kennis

Er zijn diverse aspecten waarop je in gesprekken kan Meebewegen. Hoe je precies Meebeweegt is minder relevant dan dat je Meebeweegt. Veel gebruikte vormen zijn: Meebewegen op perspectief, op de gebruikte taal of op het tempo.

De definitie van Meebewegen is:

De ander voor laten gaan, zelf aansluiten bij de vraag, het tempo, de taal, de zienswijze, het gemeenschappelijke tussen jullie of op dat wat de ander bezighoudt.

Impact: Je creëert soepelheid, ontvankelijkheid en verbinding.

Meebewegen vraagt: aanpassingsvermogen.

In het boek vind je praktijkvoorbeelden van Meebewegen van: Evelien van den Berg (ambulant gezinsbegeleider), Carla Quint (toendertijd wijkagent), Eli Verhage (cameraman), Esther van Fenema (psychiater) en Tony den Blanken (beveiliger).

Achtergrond kennis

Soms kabbelen gesprekken maar voort en leveren ze weinig nieuws op. Juist dan kan Afbewegen nuttig zijn.

De definitie van Afbewegen is: Door integer en weloverwegen grenzen op te zoeken, patronen te doorbreken, iets op tafel te leggen, uit te vergroten of verstrooiing te veroorzaken, de loop van het gesprek veranderen.

Impact: Je creëert ruimte voor nieuwe betekenissen, inzichten en perspectieven.

Afbewegen vraagt: lef.

In het boek vind je praktijkvoorbeelden van Afbewegen van: Willemiek Kluijfhout (regisseur), Sander van Hoorn (correspont), Hanneke Heessels (CliniClown), Richard Korver (advocaat), Mariëlle Tweebeeke (presentator/journalist), Johannes de Boer (huisarts) en Thomas van Aalten (schrijver).

Achtergrond kennis

Ontladen is een korte interventie in gesprekken die tot doel heeft de spanning te verlagen. Humor is onder andere een manier om te Ontladen in een gesprek. Het geeft lucht, waardoor het mogelijk is 'het werk' in het gesprek te vervolgen.

De definitie van Ontladen is: De ervaren spanning benoemen en kaderen tot reële proporties door iemand af te leiden met humor, informatie over het proces of een alternatief.

Impact: Je laat de lading afnemen waardoor ruimte ontstaat voor een vervolg.

Ontladen vraagt: timing en tact.

In het boek vind je praktijkvoorbeelden van Ontladen van: Evelien van den Berg (ambulant gezinsbegeleider), Carla Quint (toendertijd wijkagent), Tony den Blanken (beveiliger), Marcel van Triest (motoragent) en Christel Schenk (uitvaartondernemer).

Achtergrond kennis

De meeste gesprekken bevatten een rijkdom aan informatie, vlak voor onze neus. Toch is het niet eenvoudig die rijkdom te zien. De verschilmaker Opmerken laat je scherper kijken, luisteren en ervaren zodat je aanknopingspunten verzamelt om het gesprek te vervolgen.

De definitie van Opmerken is: Aandachtig waarnemen van patronen en dissonanties, in taal, emotie en beeld bij de ander. 

Impact: Je verzamelt aanknopingspunten voor het vervolg.

Afbewegen vraagt: Alertheid.

In het boek vind je praktijkvoorbeelden van Opmerken van: Chantal Berendsen (wijkverpleegkundige), Esther van Fenema (psychiater), Inge Bouwman (hulpverlener verslavingszorg), Tjeerd van den Elsen (toendertijd leerkracht basisonderwijs, nu radiomaker), Wiel Hacking (pastoraal werker), Lisette Paulissen (mediator), Stefan Raatgever (journalist) en Hanneke Heessels (CliniClown). 

Achtergrond kennis

Onderzoeken is een korte interventie in gesprekken die helderheid kan verschaffen over wat (nog) onduidelijk of onbekend is. Juist op momenten dat er sprake is van verbazing of het verleidelijk is iets aan te nemen als 'bekend' of 'waar', is Onderzoeken nuttig.

De definitie van Onderzoeken is: Vanuit nieuwsgierigheid en de overtuiging dat je niet alles weet en begrijpt, zonder oordeel en de tijd nemend, naar betekenis zoeken.

Impact: Je krijgt gedeelde betekenissen en kunt deze doorontwikkelen. De inhoud verdiept en ook de relatie.

Onderzoeken vraagt: nieuwsgierigheid.

In het boek vind je praktijkvoorbeelden van Onderzoeken van: Jan van Hooff (gedragsbioloog en science supervisor Burgers' Zoo), Jan Terlouw (oud-minister, schrijver), Noelle Aarts (hoogleraar socio-ecological interactions), Ron Hoogerwerf (makelaar), Christel Schenk (uitvaarondernemer), Tijs van den Brink (presentator/journalist), Martijn Leisink (voormalig wethouder) en Sander van Hoorn (correspondent).

Achtergrond info

Tijd nemen en het juiste tijdstip kiezen is wellicht een van de belangrijkste verschilmakers in gesprekken. De combinatie van wat je doet en op welk moment kan namelijk nogal verschil maken. Door op een zorgvuldig gekozen moment meer rust en stilte toe te laten bijvoorbeeld, kun je bijvoorbeeld in het gesprek iets laten wortelen en groeien.

De definitie van Tijd nemen en Tijd kiezen is: Vanuit oplettendheid zien of ervaren wat er was, is of kan komen en het moment dat je geschikt acht om iets te zeggen of te doen.

Impact: Je genereert een mogelijkheid tot serendipiteit, emergentie of synchroniciteit.

Tijd nemen en Tijd kiezen vraagt: intuïtie, gebaseerd op kennis en ervaring.

In het boek vind je praktijkvoorbeelden van Tijd nemen en Tijd kiezen van: Mariëlle Tweebeeke (presentator/journalist), Hanneke (CliniClown), Martijn Leisink (voormalig wethouder), Anne-Marie (leerkracht speciaal onderwijs), Wilfred Rietdijk (brigadegeneraal), Jan Terlouw (oud-minister, schrijver), Johannes de Boer (huisarts), Chantal Berendsen (wijkverpleegkundige) en Lars van Elk (buschauffeur).

Achtergrond kennis

Het is mogelijk in een gesprek te verdwalen. Een gekozen gespreksonderwerp blijkt een doodlopende weg of gaat over in een doolhof. Je kijkt om je heen en vraagt je af hoe je kunt vervolgen. Dit is een moment van Uitzoomen: in een gesprek neem je afstand van jezelf en de interactie om bijvoorbeeld te kijken hoe jouw denken of voelen jouw handelen beïnvloedt.

De definitie Uitzoomen is: In de actie afstand nemen en jezelf nauwkeurig bevragen over de interactie, gedachten, gemoedstoestand en je handelen in het gesprek. En vervolgens, indien nodig, een nieuw idee te vormen hoe in het vervolg te handelen.

Impact: De gegrondheid en effectiviteit van je handelen nemen toe.

Uitzoomen vraagt: Zelfbewustzijn.

In het boek vind je praktijkvoorbeelden van Uitzoomen van: Saskia Hoebanx (psychosociaal therapeut), Martijn Huiskamp (postcommandant brandweer), Thomas van Aalten (schrijver), Sander van Hoorn (correspondent), Tjeerd van den Elsen (leerkracht basisschool), Roald Jansen (videoproducer/fotograaf) en Jelle Nijk (deurwaarder).

Achtergrond kennis

Aanwezig zijn is een bijzondere staat van zijn, zegt Hanneke de CliniClown. 'In die staat van zijn ben je luisterend.' Daarmee bedoelt ze zowel luisterend met je oren als ook met je poriën.  'Het is een staat van zijn in het hier en nu, omdat daar de waarde zit, vandaag.'

De definitie van Aanwezig zijn is: Nabij durven zijn, terwijl je je professie inzet, krachtig en zacht tegelijkertijd, de ander onvoorwaardelijk erkent en jezelf als instrument inzet. 

Impact: Je maakt ambivalente gevoelens van de ander dragelijk, begrijpelijk en hanteerbaar en creëert een veilige omgeving.

Aanwezig zijn vraagt: Gegrondheid; waarachtig, stevig en betrouwbaar.

In het boek vind je praktijkvoorbeelden van Aanwezig zijn van: Jeannet Dekker (verpleegkundige spoedeisende hulp), Richard Kover (advocaat), Saskia Hoebanx (psychosociaal therapeut), Helma Ton (coach en trainer in Deep Listening & Mindful Speech) en Hanneke (CliniClown).

Achtergrond kennis

Verdragen betekent dat je de neiging of verleiding weerstaat om iets te doen. Bijvoorbeeld 'leegtes' in gesprekken vullen met woorden, omdat het ongemak van de stilte lastig is te Verdragen.

De definitie van Verdragen is: Grootmoedig (even) dragen van gevoelens van onder andere niet weten, irritatie, angst, afhankelijkheid, intensiteit, machteloosheid, tijdsdruk of ambivalentie.

Impact: Je laat het proces bij de ander, ondersteunt hem en schenkt daarmee vertrouwen om tot een volgende stap te komen. Je laat het gesprek en de ander even ongestoord.

Verdragen vraagt: Aanvaarding van wie je bent, wat je denkt en voelt.

In het boek vind je praktijkvoorbeelden van Verdragen van: Jan Terlouw (oud-minister/schrijver), Saskia Janssen (leerkracht middelbare school), Wilfred Rietdijk (brigadegeneraal), Fred Teeven (oud-staatssecretaris), Richard Korver (advocaat), Tijs van den Brink (presentator/journalist), Atze Jan van der Goot (hoogleraar Duurzame Eiwittechnologie), Eli Verhage (cameraman), Jeannet Dekker (verpleegkundige spoedeisende hulp), Eshter van Fenema (psychiater), Willemijn Noort- van der Laan (reumatoloog), Jan van Hooff (gedragsbioloog en science supervisor Burgers' Zoo).

Achtergrond kennis

Onthullen is een verschilmaker die meer dan de andere verschilmakers om zorgvuldigheid vraagt in de toepassing. Door af te wegen wat je van jezelf, wanneer en waarom Onthult kan je gesprekken 'rijker' maken. De scheidslijn tussen werkbare en ook niet-werkbare Onthullingen is echter dun.

De definitie van Onthullen is: Je handelen, belangen of gevoelens prijsgeven ten dienste van het 'werkzame contact'.

Impact: Je nodigt uit tot openheid, haalt obstakels weg, maakt het onbesprokene bespreekbaar. Het maakt je menselijker.

Onthullen vraagt: Kritisch vermogen.

In het boek vind je praktijkvoorbeelden van Onthullen van: Anne-Marie Kuijpers (leerkracht speciaal onderwijs), Roald Jansen (foto-en video producer), Willemijn Sillé-Hoogendoorn, merchandise responsible),, Willemiek Kluifhout (regisseur), Jelle Nijk (deurwaarder), Ron Hoogenwerf (makelaar), Evelien van den Berg (ambulant gezinsbegeleider) en Hanneke Heessels (CliniClown).